احتمالا عنوان این پست شما رو به اشتباه انداخته. این پست درباره انار، میوه سرخ و دانه دانه نیست. بلکه درباره شهری است به اسم «انار» که یکی از شهرهای استان کرمان هست. من مدتی هست در این شهر ساکن شدم و مثل خیلی های دیگه، تا پیش از آن، اسم این شهر رو نشنیده بودم و تصمیم گرفتم یک پست رو به معرفی این شهر اختصاص بدم چون بار اولی که میخواستم به مقصد انار بلیط اتوبوس بخرم، وقتی پشت تلفن گفتم که برای شهر انار بلیط میخوام خانم اپراتور با عصبانیت گفت: خانوم انار که اسم شهر نیست و گوشی رو قطع کرد :/ بنابراین این مطلب رو تا انتها بخونید تا برخوردهای اینطوری کمتر پیش بیاد:) (مطالبی که نوشتم از برداشت ها و مشاهدات خودم هست و اگر جایی نیاز بوده به منبع لینک دادم.)

انار یکی از شهرهای استان کرمان هست که در شمال غربی این استان قرار گرفته و در واقع اولین شهری هست که وقتی وارد استان کرمان میشید از اون عبور میکنید. اگر از سمت مرکز ایران بخواین به سمت استان کرمان، سیستان و بلوچستان یا استان هرمزگان برید هم گذرتون به این شهر میفته. فاصله ای که این شهر تا شهر یزد داره (حدود 100 کیلومتر) کمتر از فاصله تا شهر کرمان (حدود 200 کیلومتر) هست و همین باعث شده که تعداد مراجعات مردم این شهر (به خاطر مسائل درمانی، آموزشی، تفریحی و ...) به شهر یزد بیشتر از شهر کرمان باشه.

شهر انار به خاطر پسته شهرت پیدا کرده و زمین های پسته و مشاغل مربوط به پسته در این شهر فراوانند. حتما شما هم اسم پسته رفسنجان رو شنیدید و تعجب میکنید چرا با وجود شهرت پسته رفسنجان، اسم شهر انار برای شما ناشناخته است. جواب به این چرا رو به عنوان تمرین به شما واگذار می کنم :) ولی یکی از دلایلی که به نظر خود من وجود داره اعتمادبنفس جمعی پایین هست که باعث شده اهالی ترجیح بدهند محصول با کیفیت شهر رو با اسم شهر دیگه ای که برند شده عرضه کنند؛ خوشبختانه اخیرا با گسترش کسب و کارهای اینترنتی در فضای مجازی این مسئله در حال کمرنگ شدنه و محصول پسته انار با اسم شهر انار داره شناخته میشه.

یکی دیگه از مشخصه های انار، به جز موقعیت استراتژیک اون در منطقه:) و محصول پسته، قدمت تاریخی این شهر هست. اسم این شهر قبلا آبان یا اَبان بوده (که بنظر من خیلی خیلی اسم قشنگی برای یک شهر بوده) و جزو توابع استان فارس بوده ولی به مرور زمان جزو استان کرمان میشه. در این منبع گفته شده تغییر اسم آبان به انار در زمان حملۀ اعراب صورت گرفته و در کتاب تاریخ شهر انار درباره وجه تسمیه انار گفته شده اسم این شهر ابتدا «النار» به معنی آتش بوده و به مرور زمان به انار تبدیل شده. در کل به خاطر قدیمی بودن شهر، بناهای تاریخی این شهر هم جزو ویژگی های بارز این شهر هستند. از جمله ارگ انار که گفته میشه قدمتش به دوره ساسانی برمیگرده یا یخدان انار که متاسفانه رسیدگی خاصی به این بناها انجام نمیشه و به جای اینکه تبدیل به محل های توریستی بشن و به طور کامل مورد بازسازی قرار بگیرند مورد بی توجهی و گمنامی واقع شدند که شاید باز هم یکی از علت ها برگرده به اعتمادبنفسی جمعی مردم. اینکه متوجه قدر و اهمیت تاریخی شهر نیستند و اگر هم هستند عملا کاری براش نمیکنند.

مردم انار به زبان فارسی و لهجه کرمانی حرف میزنند ولی خود اهالی معتقدند که لهجه اناری ، لهجه رفسنجانی، لهجه کرمانی و حتی توابع شهر انار مثل گلشن با هم متفاوتند. من اوایل متوجه این تفاوت ها نمی شدم ولی خوب الان میتونم بگم که تفاوت این لهجه ها اونقدری هست که قابل تشخیص و محسوس باشه. نکته جالبی که اوایل برای من وجود داشت استفاده از لغات کهن زبان فارسی در گفت و گوهای روزمره افراد بود. مثلا مردم اینجا هنوز برای ته و انتها کلمات تَگ و بُن رو به کار میبرند. همینطور تعداد کلماتی که موقع حرف زدن به کار میبرند کم هستند و با کمترین کلمات مفاهیم طولانی رو منتقل میکنند. من همیشه یاد سریال پاورچین میفتم که وقتی برای اولین بار قرار بود پسرعموی فرهاد یعنی نظام دوبرره مهمان اونها بشه، فرهاد به مهتاب گفت وقتی پسرعموی من اومد فقط بهش بگو «فَردَبَرَه» این یعنی «سلام. فرهاد الان خونه نیست، رفته اداره، شما تشریف بیارید داخل یه چایی بخورید فرهاد هم به زودی برمیگرده میاد» مهتاب با تعجب میگفت یعنی همه اینها توی این یه کلمه هست. فرهاد میگفت آره، این ویژگی زبان برره ایه. :)) مردم انار هم با یه کلمه یا جمله تعداد زیادی از مفاهیم رو میتونند منتقل کنند که در پست های بعدی مثالهایی از این دست رو مینویسم.

مسائل فرهنگی و آداب و رسوم شهر هم مثل سایر شهرهای ایران زیاد و اختصاصیه ولی عجیبترین چیزی که در انار دیدم «آش رشته شیرین» هست. اگه برای شما خوردن حلیم با نمک یا شکر جای تعجب داره باید به انار بیایید! اینجا بعضی از مردم آش رشته رو با طعم شیرین میخورند و توی آش رشته موقع پخت یا بعد از پخت نبات یا شکر میریزند!  در پست های بعدی درباره خوراکی ها و غذاهای مخصوص شهر انار هم خواهم نوشت. تا اینجای کار امیدوارم از این به بعد انار برای شما دو معنی داشته باشه، یکی میوه سرخ دانه دانه و یکی یک شهر تاریخی زیبا با پسته خوشمزه;)