درسته که هیچ چیز، واقعا هیچ چیز برابری نمیکنه با حس لمس صفحات کاغذی کتاب موقع ورق زدنشون، یا بوی صفحات کاغذی وقتی که کتاب رو تازه میخری، یا تا زدن گوشه صفحه ای که یه جمله قشنگ برای تو داشته، یا تپل شدن کتاب بعد از خوندنش و جا نشدنش توی قفسه کتاب، یا اصلا چرخیدن توی کتابفروشی ها وسط قفسه های کتاب ولی کتابخوان هم وسیله خوبیه برای کتاب خوندن و میتونه کمک کنه همچنان لذت مطالعه همراه ما باشه. مخصوصا که توی خیلی از شرایطی که نمیشه کتابی همراه داشت میشه ازش استفاده کرد.

من مدت زیادی بود که قصد خرید کتابخوان داشتم. با اینکه از محدودیت های کتابخوان اطلاع داشتم و این مسئله رو همه بهم گوشزد کردند که با کتابخوان فقط میشه کتاب خوند، ولی مهمترین ویژگی کتابخوان رو نمیشه نادیده گرفت یا در تبلت بهش رسید و اون هم اینکه به خاطر نور نداشتن صفحه، چشم اذیت نمیشه و برای مطالعه طولانی مدت خیلی مناسبه. ضمن اینکه حواس پرتی هایی که در گوشی یا تبلت وجود داره در کتابخوان نیست و اینکه فقط میشه باهاش کتاب خوند در واقع میتونه بزرگترین مزیت اون باشه.

از زمانی که تصمیم به خرید کتابخوان گرفتم، مدل های موجود در بازار یکی فیدیبوک مدل Hannah F1 بود. یک مدل کتابخوان با پشتیبانی زبان فارسی، به قیمت یک میلیون تومان که البته این دو سال تولیدش متوقف شده و ناموجود بود و فقط مدل های دست دوم اون رو گاه گداری در شیپور و دیوار اون هم با قیمت بالای سه میلیون تومان میشد پیدا کرد. و یک مدل دیگه که اون هم گزینه مد نظرم بود کتابخوان کیندل مدل Paperwhite بود که آبان پارسال قیمتش حدود 3 میلیون و پانصد بود و امسال به چیزی حدود چهار میلیون تومان رسید ولی خوب، هر کدوم برای من نقاط منفی داشت که در نهایت از خریدشون منصرف شدم.

در مورد مقایسه این دو کتابخوان در مقالات مختلف صحبت شده و من شما رو به اونها ارجاع میدم. از جمله مطلبی که احمد حقیقی نوشته در مورد اینکه فیدیبوک داشته و سراغ کیندل رفته و یا مطلبی که حسین قربانی نوشته در مورد اینکه کیندل داشته و سراغ فیدیبوک رفته. در این مقاله هم سارا صفاخواه فیدیبوک رو با اونیکس مقایسه کرده. توی این مطالب تجربه کاربری با هر دو دستگاه آورده شده و توصیه میکنم قبل از اقدام به خرید کتابخوان، این مطالب رو مطالعه کنید.

اما خلاصه صحبت هایی که در مورد این دو مدل کتابخوان شده این هست که:

کتابخوان کیندل:

• این کتابخوان مدل های مختلفی داره ولی مدل Paper white نسل دهم اون الان قیمتی حدود چهارمیلیون تومان داره که از کتابخوان فیدیبوک قدیمی که حدود یک میلیون تومان بود بالاتره (دی 1401) در بازار هم موجوده.

• کیندل بیشتر برای کتاب های انگلیسی و PDF انگلیسی مناسبه. قابلیت اضافه کردن کتاب های فارسی از اپلیکیشن هایی مثل فیدیبو و طاقچه را نداره. البته راه حل هایی برای اضافه کردن کتاب های فارسی از این اپلیکیشن ها به کیندل وجود داره که در این مقاله از امیرسینا همایونی می توانید درباره آن بخوانید. در این مقاله گفته شده که باید از کتاب فارسی اسکرین شات گرفت و این اسکرین شات ها رو به PDF تبدیل کرد و بعد به فرمت مناسب کیندل تبدیل کرد.

• از نظر کیفیت صفحه نمایش و سرعت از کتابخوان فیدیبوک قدیمی مناسب تره (نمایشگر ۶اینچی با تراکم پیکسلی ۱۶۷ppi).

• وزن کمتری نسبت به فیدیبوک قدیمی دارد(182 گرم).

کتابخوان فیدیبوک قدیمی

• فقط خود اپلیکیشن فیدیبو روش نصب هست و نمیشه در حالت عادی اپ های فارسی دیگه ای مثل طاقچه رو روش نصب کرد. کتاب های فارسی دیگه با فرمت PDF رو راحت میاره اما گزارش هایی در موردش وجود داره که موقع باز کردن PDF انگلیسی حروف رو جا به جا می کنه یا هنگ میکنه. البته با روش هایی میشه طاقچه یا سایر اپلیکیشن ها را روش نصب کرد مثل تغییر رام فیدیبوک که در این مقاله مرتضی آدینه در موردش توضیح داده شده. اما این روش ها هم دردسرهای خودش رو داره.

• کیفیت و سرعت مناسبی در مقایسه با همتای امریکایی خودش (کیندل) نداره. اما در زمان خودش ارزش خرید داشت اون هم به خاطر قیمت پایینش، اون هم با وجود همه ایراداتی که داشت.

• وزنش سنگین تر از مدل کیندل هست (190 گرم).

• مهمترین عیبش اینه که در بازار موجود نیست و تولیدش متوقف شده. قبلا که در دیجی کالا موجود بود قیمتش یک میلیون تومان بود. اما حالا دست دومش هم به سختی و به قیمت بالای سه ونیم میلیون تومان پیدا میشه که در مقایسه با کیندل اصلا صرفه اقتصادی نداره.

اما کتابخوان فیدیبوک جدید مدل F2

من به شدت مردد بودم بین خرید فیدیبوک جدید و کیندل، حتی یه بار کیندل هم سفارش دادم اما مرجوعش کردم. مهمترین دلیلش هم این بود که خوندن کتاب های فارسی و تهیه اونها برای کیندل از حوصله من خارجه و بیشترین کاربردی که من از کتابخوان انتظار دارم خوندن کتاب های فارسی هست. شاید اگه در موقعیتی بودم که نیاز به خوندن کتاب های انگلیسی داشتم در تصمیمم تجدید نظر می کردم و کیندل میگرفتم. به نظرم کیندل برای خوندن PDF هم مناسب نیست، چون به هر حال اون هم دردسرهای خودش رو داره. در فایل های PDF امکان تغییر سایز متن وجود نداره و در کیندل هایی توی این رنج قیمت به خاطر سایز صفحه باید متن رو مدام زوم کرد. خرید کتابخوان های با سایز بزرگتر هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست. ضمن اینکه اندازه بزرگ کتابخوان استفاده از اون رو به کاربردهای آکادمیک و اوقات خاصی محدود میکنه.

طبق تحقیقاتی که قبل از خرید داشتم، تقریبا تمامی ایراداتی که در فیدیبوک قدیمی بود، و در مقاله علی عبدالهی به پاره ای از این ایرادات اشاره شده، در فیدیبوک F2 برطرف شده. از جمله اینکه:

• وزنش سبک تر شده حتی نسبت به کیندل (150 گرم).

• کیفیت صفحه نمایش بهتر شده (300ppi).

• امکان نصب اپلیکیشن های دیگه روی کتابخوان هست (چون اندروید 8.1 داره).

• مشکل هنگ کردن یا جابه جایی حروف انگلیسی در اون برطرف شده.

• سرعتش بهبود پیدا کرده(پردازنده‌ی PX۳۰ چهار هسته با فرکانس ۱.۵ گیگاهرتز).

• حافظه داخلی اش نسبت به کیندل و فیدیبوک قبلی(8گیگ) بالاتر رفته (16 گیگ شده ).

• وایفای و بلوتوث داره و میشه کتاب های صوتی رو هم باهاش دانلود کرد و با اتصال بلوتوثی بهشون گوش داد. البته این امکان در کیندل هم هست ولی در فیدیبوک قدیمی وجود نداشت.

• تنها عیبی که در کنار همه این حسن ها وجود داره و کار رو کمی سخت میکنه، قیمت بالای این کتابخوان هست.

این کتابخوان در حال حاضر (دی ماه 1401) با قیمت 5 میلیون و هشتصد هزار تومان در دیجی کالا موجوده که من در تخفیف اون رو به قیمت 5 میلیون و سیصدهزار تومان خریدم. قیمتی که داره از کتابخوان کیندل بالاتر هست! ولی به همون دلیلی که گفتم، یعنی کاربردی که من ازش انتظار دارم برای مطالعه کتابهای فارسی و نصب همه اپ های فارسی، و حوصله ای که ندارم برای دست و پنجه نرم کردن با کتابخوان کیندل و تبدیل فرمت های متوالی، ترجیح دادم این هزینه رو برای فیدیبوک کنم. هرچند جدای از ویژگی های سخت افزاری، دل کندن از کیندل سفید و سفارش فیدیبوی سیاه کار سختی بود! البته یه کارت هدیه 500 هزار تومانی برای خرید کتاب از فیدیبو هم همراه کتابخوان هست که این هم برای یک کتابخوان هدیه بسیار خوبیه.

امیدوارم که قیمت این کتابخوان حداقل به قیمت همتای خارجی خودش برسه و حتی ارزون قیمت تر از اون بشه تا لااقل با این قیمت های بالای کتاب کاغذی افراد بیشتری بتونند تهیه اش کنند.

ذکر چند نکته:

• اندازه کتابخوان فیدیبوک یا همین مدل کیندل ممکنه کوچیک باشه. ولی این کوچیک بودن به نظر من حسن محسوب میشه چون خیلی راحت میشه دست گرفت و اصلا خستگی نداره. ضمن اینکه کتابخوان های با سایز بزرگتر قیمت شون هم به نسبت بالاتر میره.

• نمایشگر هر سه مدل کتابخوان که در متن بالا در موردشون حرف زدم سیاه و سفید هستند. البته کتابخوانی هم هست که هم رنگی باشه، هم صفحه بزرگی داشته باشه، هم قلم داشته باشه و هم از هر دو زبان فارسی و انگلیسی و حتی زبان هم دیگه پشتیبانی کنه (کتابخوان بوکس). ولی این کتابخوان قیمت خیلی بالایی هم داره (26 میلیون به بالا) که برای کسی که نیاز تخصصی بهش نداره اصلا مقرون به صرفه نیست.

• مینی تب اپل هم برای مطالعه PDF و کتاب به نظر مناسب بود. وزنش از کتابخوان سنگین تره، ولی یک سری تنظیماتی داره که میشه تا حد امکان نور صفحه رو برای مطالعه کم کرد. اما در کل چون کتابخوان و تبلت از بیس تفاوت ساختاری دارند و کتابخوان بر اساس تکنولوژی جوهر الکترونیکی (E-ink) و به هدف مطالعه کتاب طراحی شده، به نظرم قابل جایگزینی نیستند. هرچند که باز همه اینها به کاربردی که ازش انتظار دارید برمیگرده. اگه هدف فقط مطالعه است و نیاز دیگه ای رو قرار نیست پاسخ گو باشه، که با وجود گوشی های هوشمندی که همیشه همراه ماست معمولا همه نیازها با همون برطرف میشه، بنظر من انتخاب کتابخوان گزینه معقول تریه. از نظر هزینه هم خوب باید برای آیپد بیشتر هزینه کرد.

• من یه مدت از تبلت سامسونگ مدل Tab A7 هم برای خوندن PDF استفاده کردم. سایز این تبلت اندازه یه کتاب معمولی بود و برای صفحات PDF مناسب بود و زوم خیلی زیادی نمیخواست. همین طور به خاطر تبلت بودنش، سرعت بالایی هم داشت. ولی همچنان به خاطر نور صفحه و بزرگ بودن و البته سنگین بودن این مدل، کار کردن مداوم باهاش خسته کننده بود.من موقع خرید تبلت به استفاده های دیگه ای که میتونم از تبلت بکنم فکر کردم. از جمله نصب اپلیکیشن های مختلف، گوش کردن به پادکست یا کتاب صوتی، تماشای فیلم، نوشتن یادداشت، گشتن در فضای مجازی و ... اما بجز تماشای فیلم توی تخت خواب بقیه کاربردها روی هوا رفت. در کاربردهای روزانه همیشه از گوشی استفاده کردم، برای فیلم دیدن هیچ چیز جای تلویزیون رو نمیگیره. مخصوصا در تلویزیون های هوشمند که قابلیت اتصال به اینترنت و دانلود فیلم رو هم دارند و برای کارهای تخصصی تر مثل تایپ یا تهیه پاورپوینت هم تبلت نمیتونه کارایی لازم رو داشته باشه. در واقع تکرار همون حرف قبلی، باید کاربردی که مورد انتظار خودتون هست رو تعریف کنید و متناسب با کاربرد انتخاب کنید. اگر برای نیازهای دیگه وسیله های بهتری در دسترس ندارید، بهتره به جای کتابخوان، تبلت بگیرید. البته در خرید تبلت به سایز و وزنش خیلی دقت کنید چون در درازمدت فاکتورهای مهمی میشن. اما اگه برای افزایش مطالعه غیرآکادمیک میخواین سراغ تبلت برید، من کتابخوان رو بهتون توصیه میکنم.

• یک پست جدید خوندم در مورد تجربه یک خریدار از فیدیبوک جدید، اینکه فیدیبوکش مشکل داشته و کارت هدیه 500 هزارتومانی هم همراهش نبوده. در مورد فیدیبوکی که من خریدم، دستگاه بدون مشکل بود و کارت هدیه و کارت گارانتی هم همراهش بود.

• اخیرا طاقچه هم از کتابخوان می بوک که پشتیبانی از زبان فارسی رو داره رونمایی کرده. این کتابخوان فارسی در دو سایز و دو قیمت (حدود 5 میلیون و 8 میلیون) وجود داره. در خود سایت فروشنده نظرات و تجربه کاربری زیادی ازش وجود نداشت. فقط یک نظر نه چندان مثبت در موردش نوشته شده بود. بین این کتابخوان و فیدیبوک که تقریبا در یک رنج قیمتی هم هستند، من باز فکر میکنم فیدیبوک انتخاب مناسب تری هست. به این خاطر که یک بار قبلا امتحان شده و ایرادات کار مشخص شده و الان در کتابخوان جدید این ایرادات برطرف شده. یک جورایی امتحان خودش رو پس داده. از نظر قیمت هم چندان تفاوتی ندارند. شاید اگه کتابخوان می بوک قیمت کمتری داشت میشد به عنوان یک گزینه در نظر گرفت. ولی در شرایط فعلی نه. به نظر من انتخاب مناسبی نیست.

• این مطلب رو به مرور که تجربه بیشتری از کار با فیدیبوک به دست بیارم آپدیت میکنم. تا الان که مشکل خاصی نبوده.

آپدیت 8 بهمن:

نکته مثبت یک: کتابخوان این قابلیت رو داره که نور پس زمینه رو براش کم و زیاد کرد یا حتی کلا خاموش کرد.

نکته مثبت دو: خیلی خوب شارژ نگه میداره. تو این مدت تقریبا ده روز، یک بار زدمش شارژ. اونم در حالی که ساعت کار کردنم باهاش با وایفای روشن در طول روز کم نبوده.

نکته سه: برای نصب طاقچه حتما باید نسخه کتابخوان طاقچه رو نصب کنید. نسخه اندروید مشکلی در نمایش کتابها نداره ولی فقط در صورتی باز میشه و کتابها رو میاره که نت وصل باشه. البته اگه دستگاه خاموش نشه، فقط یک بار بعد از روشن شدن به وایفای وصل بشه کافیه. در مورد کتابراه هنوز نسخه کتابخوان وجود نداره و باید برای باز کردن برنامه نت وصل باشه. در کل بنظرم ویژگی محدودکننده ایه. امیدوارم سازندگان محترم این نکته رو در نظر بگیرند و در بروزرسانی های بعدی حلش کنند.