میگویند خوشبخت کسی است که به یکی از این دو دسترسی دارد : کتابهای خوب یا دوستانی که اهل کتاب باشند. آنچه نمیگویند این است که با بودن هر دوی آنها این خوشبختی میتواند کامل شود!

خیلی وقت بود که میخواستم سیر مطالعه کتابهای شهید مطهری را شروع کنم اما همت نمیکردم. خوشبختانه چندی پیش با یکی از دوستان خوش ذوق قرر گذاشتیم که با هم سیر را شروع کنیم و پیش ببریم و هرچند که به خاطر مشغله ها خیلی کند پیش می رویم اما خوب ، پیش می رویم !

در سیر آسان به مشکل اولین کتاب داستان راستان است که مطالعه آن را چندی پیش تمام کردم.

قبل از نوشتن نظرم درمورد کتاب سری زدم به دیدگاه های دیگرانی ک این کتاب را خوانده اند و واقعا انگشت حیرت به دهان تعجب ماندم ک چطور عده ای با تعصب و پیش داوری خیلی ساده انگارانه درباره این کتاب نظر داده اند که بروید کتاب معروف این نویسنده را بخوانید تا متوجه شوید چقدر بی سواد بوده یا نظرات دیگری از این دست که باعث شد به حرف اینشتین صحه بیشتری بگذارم که می گوید : دو چیز در جهان بی نهایت است حماقت انسان و کهکشانها که در دومی شک دارم.
البته که بعضی از نکات را خود استاد در مقدمه کتاب ذکر کرده بودند از جمله اینکه پیشنهاد این کتاب در فلان موسسه مطرح شده و اجرای کار با استاد بوده و اصلا با چه منطقی مسئول اجرای پیشنهاد شدند ک در ادامه به آن هم اشاره هایی خواهم کرد ولی نکته مهم در مورد این کتاب این است که جزو کتاب های آخر استاد است و نه جزو کتابهایی ک در اوایل کارشان نوشته باشند و سادگی کتاب و نوع و محتوای آن از روی حکمت است نه ناتوانی علمی یا دینی یا نوشتاری. حتی استاد گفته اند ک برخی دوستان هم به خاطر نوشتن کتابی این چنینی به ایشان ایراد گرفتند اما فکری ک پشت این کار بوده اساسی تر بوده. انصاف نیست که استاد به خاطر چنین اثر ارزشمندی هم از خودی ها بخورند و هم از بیخودی ها.

قبل از هر نکته دیگری فکر میکنم بهتر باشد این نکته اساسی را در مطالعه هر کتابی بیان کنم که فکر میکنم در مورد کتابخوانی "فوت کوزه گری" کار باشد آن هم اینکه مطالعه هر کتاب را از مقدمه و پیشگفتار نویسنده و ناشر و مترجم شروع کنید. از همان ب بسم الله اش . اگرچه که بعضی اوقات ممکن است مطلب مهمی در آن گفته نشده باشد و صرفا تغییرات چاپ جدید نسبت به قبلی ها ذکر شده باشد اما در مورد بیشتر کتابها حداقل برای من این طور بوده که اساس دریافت فکری ام از آن کتاب به مقدمه اش بستگی داشته. از آنجایی که این نکته در مورد داستان راستان هم صادق است مقدمه این کتاب را در ادامه مطلب آورده ام.

نکته جالبی که استاد در مقدمه ذکر کرده بودند این بود که از روی عمد کتاب را خیلی ساده نوشته اند تا عوام بتوانند به سادگی از آن استفاده کنند و این داستان ها را به کار گیرند چرا که خوبی های جامعه همیشه از پایین دستان به بالادستان سرایت میکند و بدی ها از بالادستان به پایین دستان. این مطلب به قدری برایم تاثیرگذار بود که چند روز در مورد آن فکر کردم و دیدم واقعا درست است ! اگر کسی را از خود پایین تر بدانیم اما او مثلا ادب بیشتری داشته باشد و آداب اجتماعی را بیشتر رعایت کند میگوییم چرا ما نباید مثل او نباشیم و سعی میکنیم خودمان را به آن حد برسانیم . اگر کسی را از خودمان بالاتر بدانیم و او مثلا قید و بند ارتباطی و پوششی نداشته باشد نمیتوانیم به خوبی های او مثلا بخشندگی اش ، صداقتش ، علمش و ... به سادگی برسیم اما خیلی راحت پوشش و عمل نادرست او را با این توجیه که "فلان شخص که فلان و بهمان است این کار را کرده" این گونه عمل میکنیم.

خود استاد در مقدمه گفته اند که همه فکر میکنند باید تغییرات را خواص و برگزیدگان جامعه شروع کرد و تا آنها تغییر نکنند نظام جامعه تغییر نخواهد کرد در حالی که این درست نیست و ضمن اینکه تغییر این طبقه کار به مراتب سخت تری است و باید تغییر را از عوام جامعه شروع کرد تا خواص هم به تدریج تغییر کنند.

داستان ها با اینکه ساده بودند اما چون میدانستم حتما نکاتی در هر کدام نهفته است در طول مطالعه مدام از خودم میپرسیدم چرا استاد این داستان را انتخاب کرده اند؟ چه پیامی را میخواستند به کمک آن منتقل کنند ؟ چه تغییری را با رساندن این پیام مد نظر داشته اند؟ و همین باعث شد که این کتاب را با وجود سادگی اش عمیق ببینم. چند داستان از آن را که خیلی خوب در خاطرم مانده از جمله داستان "امام صادق -ع- و گروهی از متصوفه" که واقعا برایم تاثیرگذار بود. همین طور داستانهایی که در مورد رزق و روزی بود که کلا با آن تصوری که از اسلام داشتم متفاوت بود که محتوای داستانها مد نظرم هت ولی متاسفانه نامشان در خاطرم نمانده. 

کتاب داستان راستان در اپلیکیشن طاقچه به فرمت ePub موجود است . البته در سایت بازار کتاب و همین طور کتابخانه دیجیتال شهید مطهری و مطمئنا خیلی سایت های دیگر به همه فرمت ها میتوانید آن را به صورت رایگان تهیه کنید. همچنین جلد اول این کتاب را سید جواد هاشمی به صورت کتاب صوتی درآورده اند که با صدای دلنشینی که دارند داستان ها را شنیدنی تر کرده اند.

امیدوارم که از از خواندن و تفکر در داستان راستان استفاده کافی و وافی ببرید. و برای خودم هم امیدوارم بتوانم سیر مطالعاتی استاد را همچنان ادامه دهم.